Participatietraject over zonnevelden en windturbines afgerond: de opbrengsten
In dit artikel:
In de eerste drie maanden van 2025 voerde de gemeente Alphen aan den Rijn een participatietraject uit om te achterhalen onder welke voorwaarden inwoners acceptatie kunnen geven aan de plaatsing van zonnevelden en windturbines. Met ongeveer 1600 binnengekomen reacties bracht de gemeente wensen, zorgen en ideeën van haar inwoners in kaart via straatgesprekken, inloopbijeenkomsten en een online vragenlijst. Hoewel de meningen divers zijn, is er een duidelijk verlangen bij velen om werk te maken van duurzame energievoorziening, waarbij zonne-energie vaker positiever wordt beoordeeld dan windenergie.
Een aanzienlijk deel van de deelnemers staat neutraal tot positief tegenover grootschalige duurzame energieopwekking, mits er rekening gehouden wordt met aspecten als natuur, cultuurhistorie en de nabijheid van woongebieden. Tegelijkertijd is er ook weerstand, vooral tegen windturbines, vanwege zorgen over natuurimpact, gezondheidsrisico’s, geluidsoverlast en visuele hinder. Critici vinden dat zonnevelden vaak te veel ruimte innemen in een al dichtbebouwde gemeente.
De gemeente vroeg specifiek naar de voorwaarden waaraan zonnevelden en windturbines moeten voldoen wanneer deze toch worden gerealiseerd. Voor windturbines werd duidelijk dat inwoners voorkeur geven aan “logische” locaties, hoewel de invulling daarvan varieert. Voor zonnevelden werd benadrukt dat duurzaamheid en het vermijden van onnodige inname van waardevolle ruimte belangrijke criteria zijn. In een tweede participatieronde zijn deze voorwaarden verder met inwoners besproken om praktische invulling te geven.
De resultaten van het participatietraject vormen input voor beleid. Het college van burgemeester en wethouders werkt een voorstel uit voor praktische voorwaarden en mogelijke voorkeurslocaties voor windturbines, dat naar verwachting in juni 2025 tijdens een commissievergadering besproken zal worden. Hier is ruimte voor vragen en inspraak van inwoners, waarna de gemeenteraad een besluit neemt, mogelijk in juni of juli 2025. Een raadsbesluit wordt vervolgens ter kennisgeving aan de provincie Zuid-Holland gestuurd, die op 7 oktober 2025 een definitief besluit neemt over provinciale zoeklocaties voor windturbines. Indien de raad niet akkoord gaat, neemt de provincie een besluit zonder gemeentelijke voorkeuren mee te wegen.
Voor zonnevelden stelt de gemeente een beleidskader op, dat aan voorwaarden wordt getoetst en door initiatiefnemers kan worden gebruikt om plannen te ontwikkelen. Het college verwacht dit kader eind 2025 aan de raad voor te leggen voor vaststelling, waarbij technische en wettelijke kaders ook een rol spelen.
Inwoners die geïnteresseerd zijn, kunnen het volledige participatieverslag opvragen via het duurzaamheidsloket van de gemeente. Dit traject toont de gemeentelijke inzet om inwoners te betrekken bij de energietransitie, waarbij draagvlak en zorgvuldige afwegingen centraal staan.